Επισκέψεις

Εκπαιδευτική εκδρομή στην Κρήτη

     Το σχολείο μας, στο πλαίσιο των δύο εγκεκριμένων προγραμμάτων Αγωγής Υγείας, πραγματοποίησε τετραήμερη εκπαιδευτική εκδρομή στην Κρήτη, έναν τόπο με παράδοση στη Μεσογειακή Διατροφή, από 7 έως 11 Απριλίου 2016. Οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να επισκεφθούν ένα πολύ ενδιαφέρον νησί, να γνωρίσουν την ιστορία και την παράδοσή του, να δοκιμάσουν κρητικές γεύσεις, αλλά και να χορέψουν κρητικούς χορούς και να γυρίσουν στην Αθήνα με πολύτιμα βιώματα από τη συμμετοχή τους στην παιδαγωγική ομάδα. Ένα μεγάλο μπράβο σε όλα τα παιδιά για την άψογη συμπεριφορά τους στη διάρκεια της εκδρομής και την πολύ καλή συνεργασία με τις καθηγήτριές τους.

H Παιδαγωγική Ομάδα στην Κνωσό
 
Ακολουθεί βίντεο με στιγμές από την εκπαιδευτική εκδρομή μας στην Κρήτη:

 

 Το αναλυτικό πρόγραμμα της εκδρομής μας ήταν το εξής:

1η μέρα  (Πέμπτη 7/4/2016):  Συγκέντρωση στο σχολείο στις 19:00 μ.μ και αναχώρηση με το πούλμαν για το λιμάνι του Πειραιά. Επιβίβαση στο πλοίο  "Elyros" της ΑΝΕΚ-SUPERFAST, τακτοποίηση των μαθητών στις καμπίνες τους και αναχώρηση για Χανιά στις 21:00 μ.μ.

2η μέρα  (Παρασκευή 8/4/2016): Άφιξη στα Χανιά στις 06:00 π.μ., επιβίβαση στο πούλμαν και μετάβαση στο ξενοδοχείο "Kydon" (4*) (Πλ. Σοφοκλή Βενιζέλου, Χανιά, τηλ. 28210-52280, www.kydonhotelchania.com) στο κέντρο της πόλης. Τακτοποίηση των μαθητών στα δωμάτια. Πρωινό στο μπουφέ του ξενοδοχείου. Στις 10:00 π.μ. αναχώρηση για Χιλιομοδού Αποκόρωνα Χανίων και επίσκεψη σε παραδοσιακό ελαιοτριβείο. Ξενάγηση από τον ιδιοκτήτη του. Το μεσημέρι επιστροφή των μαθητών στην πόλη των Χανίων, επίσκεψη στην κεντρική αγορά με τα τοπικά προϊόντα, δραστηριότητες. Κατόπιν ελεύθερος χρόνος στην πόλη, προαιρετικό γεύμα. Το απόγευμα επιστροφή στο ξενοδοχείο, ανάπαυση. Το βράδυ δείπνο και μικρός περίπατος στην πόλη.  

3η μέρα  (Σάββατο 9/4/2016): Πρωινό στο μπουφέ του ξενοδοχείου. Στις 09:00 αναχώρηση για Ηράκλειο: επίσκεψη στην Κνωσό και το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου με ξεναγό. Προαιρετικό γεύμα στην πόλη. Το απόγευμα μετάβαση Ρέθυμνο, περιήγηση στην πόλη και το ενετικό λιμάνι. Το βράδυ επιστροφή στο ξενοδοχείο, δείπνο και μικρός περίπατος στην πόλη.

4η μέρα  (Κυριακή 10/4/2016): Πρωινό στο μπουφέ του ξενοδοχείου. Μετάβαση στο Ακρωτήρι, όπου οι μαθητές θα δουν τους τάφους των Βενιζέλων και θα απολαύσουν την πανοραμική θέα της πόλης. Κατόπιν, ξενάγηση στην παλιά πόλη των Χανίων και το Ενετικό Λιμάνι. Στη συνέχεια, ελεύθερος χρόνος στα Χανιά, προαιρετικό γεύμα. Το απόγευμα επιστροφή στο ξενοδοχείο, παραλαβή των αποσκευών. Στις 19:00 μ.μ.αναχώρηση για το λιμάνι των Χανίων. Επιβίβαση στο πλοίο "Elyros" της ΑΝΕΚ-SUPERFAST και αναχώρηση για Πειραιά στις 21.00 μ.μ. Άφιξη στον Πειραιά τo πρωί της επομένης (Δευτέρα 11/4/2016, ώρα 06:00 π.μ.). Επιστροφή στο σχολείο 7:30-8:00 π.μ.

Eνημερωτική συνάντηση γονέων (Δευτέρα 4 Απριλίου 2016) - παρουσίαση

Μαντινάδες για την Κρήτη

Η επίσκεψή μας στην Κνωσό και το Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου
(Σάββατο 9 Απριλίου 2016)

Μία από τις πιο ενδιαφέρουσες διδακτικές εμπειρίες που βιώσαμε στην εκπαιδευτική μας εκδρομή στην Κρήτη ήταν η επίσκεψή μας στην Κνωσό και στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. Εκεί είχαμε την ευκαρία να ξεναγηθούμε από αρχαιολόγο ξεναγό και να μάθουμε πολλά για το μινωικό πολιτισμό, τον αρχαιότερο της Ελλάδας και του ευρωπαϊκού χώρου.

            Αυτό που σίγουρα αποτυπώθηκε στο μυαλό μας και μας εξέπληξε περισσότερο ήταν ο βαθμός προόδου που οι Μινωίτες είχαν επιτύχει σε όλους τους τομείς. Το υδρευτικό, το αποχετευτικό και το σύστημα φωτισμού που διέθεταν τα ανάκτορα της Κνωσού ήταν κάτι που ακόμη και το παλάτι των Βερσαλλιών δεν είχε αναπτύξει μέχρι το 18^ο αιώνα μ.Χ., δηλαδή σχεδόν πέντε χιλιετίες μετά. Επίσης, το διοικητικό τους σύστημα ήταν καλά οργανωμένο και ο βασιλιάς είχε ξεχωριστούς χώρους και τρόπους για να ασκεί τη δικαστική, την εκτελεστική αλλά και τη θρησκευτική εξουσία. Στο κοινωνικό επίπεδο, αξιόλογη είναι η θέση της γυναίκας, που διαδραματίζει κύριο ρόλο στη θρησκευτική λατρεία και απολαμβάνει πολλά δικαιώματα, εφόσον η δομή της μινωικής κοινωνίας είναι μητριαρχική.

            Βεβαίως από ένα τέτοιο πολιτισμό δεν θα μπορούσε να λείψει και η εξέλιξη στις τέχνες. Αυτή μαρτυρείται από τα πολυώροφα κτίρια της Κνωσού, τις πανέμορφες τοιχογραφίες με παραστάσεις από τη φύση και τις θρησκευτικές εκδηλώσεις των Μινωιτών, τα έργα τέχνης όπως οι κεφαλές ταύρων, οι μεγάλοι χάλκινοι πέλεκεις και τα περίτεχνα αγαλματίδια που είχαμε την ευκαιρία να δούμε στο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου. Ιδιαίτερα εντυπωσιακός ήταν και ο δίσκος της Φαιστού, του οποίου η γραφή δεν έχει αποκτυπτογραφηθεί ακόμη και αποτελεί ένα από τα «μυστήρια» του μινωικού πολιτισμού.

            Δεν θα μπορούσαμε, όμως, να παραλείψουμε και τον τρόπο διατροφής των Μινωιτών – αυτό, άλλωστε, είναι και το θέμα του Προγράμματός μας. Αυτή χαρακτηριζόταν από σπάνια κατανάλωση κόκκινου κρέατος και συχνή κατανάλωση ψαριών (λόγω και της μεγάλης διαθεσιμότητάς τους), γαλακτοκομικών προϊόντων, οσπρίων και λαχανικών, με λίγα λόγια αυτό που αποκαλούμε σήμερα «Μεσογειακή Διατροφή».

            Συμπερασματικά, η εκπαιδευτική μας επίσκεψη στην Κνωσό και το Αρχαιολογικό Μουσείο στάθηκε πραγματική αφορμή για να γνωρίσουμε και να εκτιμήσουμε αυτόν τον μεγάλο πολιτισμό και να συνειδητοποιήσουμε πόσο εξελιγμένοι και πρωτοποριακοί  ήταν οι Μινωίτες, οι οποίοι δημιούργησαν έναν πολιτισμό αξιοθαύμαστο ως και στις μέρες μας.

                                  Λεονάρντο Ντ’ Άντζελο, Α3 

 

Ο δίσκος της Φαιστού

                                                  

Η επίσκεψή μας στο παραδοσιακό ελαιοτριβείο "Η Φάμπρικα"
(Σάββατο 9 Απριλίου 2016)

 

Την πρώτη μέρα της άφιξής μας στα Χανιά επισκεφτήκαμε το παραδοσιακό ελαιοτριβείο «Η φάμπρικα», το οποίο βρίσκεται στη Χιλιομοδού, ένα μικρό και ορεινό χωριό της επαρχίας Αποκόρωνα Χανίων, χτισμένο σε υψόμετρο 400 μέτρων, με πανοραμική θέα τον απέραντο κάμπο της περιοχής, τα χωριά και τον κόλπο της Σούδας. Εκεί μας υποδέχτηκε ο ιδιοκτήτης του, ο κ. Λεωνίδας Ρεθεμνιωτάκης, ο οποίος είναι γέννημα-θρέμμα του χωριού και κατοικεί εκεί μαζί με τη γυναίκα του Ελευθερία από τη Φολέγανδρο.

Στο χώρο αυτό ο κ. Ρεθεμνιωτάκης διαθέτει ένα παραδοσιακό ελαιοτριβείο, τη «Φάμπρικα», που είναι το μοναδικό στην Ελλάδα το οποίο λειτουργεί μόνο με το γαϊδουράκι του και παράγει αγνό παρθένο λάδι με τον παραδοσιακό τρόπο, χωρίς μηχανήματα. Ταυτόχρονα, στο χώρο αυτό υπάρχει ένας παραδοσιακό αλώνι, ένας ανεμόμυλος και ένας ξυλόφουρνος. Έτσι η οικογένεια αυτή παράγει οικολογικά προϊόντα, λάδι, αλεύρι και ψωμί, όπως έκαναν οι παππούδες μας.
 

Μπαίνοντας μέσα στη «Φάμπρικα», ο κ. Ρεθεμνιωτάκης μας επεσήμανε ότι το ελαιοτριβείο του παράγει λάδι με τη βοήθεια μόνον ενός γαϊδαράκου και μιας μηχανικής πρέσας, δηλαδή όπως γινόταν παλιά, πριν εμφανιστούν τα μηχανήματα.  Αρχικά, μας τόνισε ότι, για να πααραχθεί οικολογικό λάδι, οι ελιές δεν πρέπει να είναι ούτε ψεκασμένες ούτε λιπασμένες.  Στη συνέχεια, μας έδειξε πώς τοποθετούνται οι ελιές με κλούβες στις μυλόπετρες και κατόπιν, με τη βοήθεια του γαϊδάρου, αλέθονται για αρκετή ώρα. Μας εξήγησε ότι η διαδικασία αυτή είναι πολύ χρονοβόρα, γι’ αυτό και οι περισσότεροι Κρητικοί προτιμούν τα σύγχρονα φυγόκεντρα μηχανήματα που προσφέρει  τεχνολογία. Ωστόσο, το λάδι της «Φάμπρικας» παράγεται με φυσικό τρόπο και δεν «καίγεται» από τα μηχανήματα, γι’ αυτό και είναι γνήσιο, παραδοσιακό και πιο νόστιμο.

 Μετά από μία ώρα περίπου, με τη βοήθεια του γαϊδάρου οι ελιές έχουν γίνει πλέον «αλοιφή», έχει γίνει δηλαδή η ζύμη, την οποία θα βάλουμε στα «φάκελα» που θα μπουν κατόπιν στο πιεστήριο και θα βγάλουν το λάδι. Θα πρέπει να προσέξουμε ώστε να απλώσουμε καλά τη ζύμη και να μπουν όσο πιο ίσια γίνεται στο πιεστήριο. Τα «φάκελα» αυτά, τα σακιά στα οποία βάζουν τις ελιές, όπως μας εξήγησε ο κ. Ρεθεμνιωτάκης, ονομάζονται «ντορμπάδες» και τα έχει αγοράσει από το Αϊβαλί της Μ. Ασίας.  Η διαδικασία αυτή λέγεται «ντορμπάδιασμα». Στην υπόλοιποι Κρήτη οι ντορμπάδες λέγονται «μποξάδες», όπως μας είπε.

Αφού βάλαμε τη ζύμη μέσα στα φάκελα και τα τοποθετήσαμε όσο πιο ίσια μπορούμεε στο πιεστήριο, τώρα θα πρέπει να σεκηθεί μεγάλη πίεση σε αυτό, ώστε να βγει ο χυμός της ελιάς, το λάδι. Αυτό γίνεται εδώ με αποκλειστικά χειρωνακτική εργασία, γι’ αυτό και χρειάζετια η συμμετοχή πολλών, διότι είναι δύσκολο. Όσο συμπιέζουμε τους ντορμπάδες στο πιεστήριο, τόσο πιο πολύ λάδι θα βγάλουμε.

Κατόπιν ο παραγωγός μας έδειξε τη δεξαμενή όπου πέφτει το λάδι από το πιεστήριο. Σε αυτήν υπάρχει ένα χώρισμα, το οποίο από κάτω έχει κάποια χιλιοστά κενό. Πέφτοντας λοιπόν το νερόλαδο στη δεξαμενή, από τη μια μεριά περνάει το λάδι (η μεριά αυτή λέγεται «βουτσί») και από την άλλη το νερό (η μεριά αυτή λέγεται «νεροβούτσι»). Το νερό, αφού είναι βαρύτερο, κατακάθεται στον πυθμένα του πρώτου δοχείου, όπου από ένα άνοιγμα μπαίνει στο δεύτερο δοχείο. Πρέπει λοιπον αυτά να τα ξεχωρίσουμε. Έτσι η κ. Ελευθερία, η σύζυγος του κ. Λεωνίδα Ρεθεμνιωτάκη, με ένα φλασκί που είναι κομμένο στη μέση, μια κολοκύθα δηλ. κομμένη στη μέση, μαζεύει σιγά-σιγά τον «ανθό» του λαδιού, το λάδι που επιπλέει.

Στη συνέχεια, είδαμε μια πατέντα του κ. Λεωνίδα για το ξεχώρισμα του λαδιού από το νερόλαδο. Σε μια πλαστική δεξαμενή βάζει όλο το νερόλαδο που περίσσεψε μετά την αφαίρεση του «ανθού» και τη βιδώνει καλά. Ύστερα με το λάστιχο βάζει από ένα άνοιγμα νερό από τη βρύση. Το νερό λοιπόν θα μένει κάτω, ενώ το λάδι θε επιπλέει, ως πιο ελαφρύ.

Έτσι το λάδι μας είναι έτοιμο, να το πιεις στο ποτήρι!

Ο παραγωγός μας εξήγησε ότι όταν δεν βρέχει, η ποσότητα του λαδιού είναι μικρότερη. Όταν όμως βρέξει και οι ελιές είναι καλές (έχουν παχύνει), τότε με 200 κιλά ελιές περίπου μπορούμε να βγάλουμε γύρω στα 50-60 κιλά λάδι.

Τέλος, όπως μας πληροφόρησε ο κ. Ρεθεμνιωτάκης, το χωριό ονομάστηκε «Χιλιομοδού» επί Τουρκοκρατίας, επειδή το «μόδι» ήταν μονάδα μέτρησης και οι Τούρκοι ήθελαν να εισπράξουν ως φόρο από το χωριό χίλια κιλιά στάρι.

                                                                                                                                Φαίη Καϊτατζή, Β1

Η παιδαγωγική ομάδα στο ελαιοτριβείο "Η Φάμπρικα" στη Χιλιομοδού Χανίων

Υποδοχή της ομάδας μας από τον κ. Λεωνίδα Ρεθεμνιωτάκη

Οι μυλόπετρες του ελαιοτριβείου

Ο περίφημος γάιδαρος του κ. Λεωνίδα!

Ο κ. Ρεθεμνιωτάκης με το "ντορμπά"

Το πιεστήριο

Ο παραδοσιακός ξυλόφουρνος

Ο ανεμόμυλος

 Η Χιλιομοδού της επαρχίας Αποκόρωνα Χανίων


Η παραγωγή του λαδιού στο ελαιοτριβείο "Η Φάμπρικα"
(όπως παρουσιάστηκε σε σχετικό ντοκυμαντέρ της ΕΡΤ,  
Το παραδοσιακό ελαιοτριβείο "Η Φάμπρικα" στη Χιλιομοδού)

Η επίσκεψή μας στην Αγορά των Χανίων
(Σάββατο 9 Απριλίου 2016)

Φύλλα Εργασίας των ομάδων στην Αγορά των Χανίων

•  Φύλλο Εργασίας 1
•  Φύλλο Εργασίας 2 
•  Φύλλο Εργασίας 3
•  Φύλλο Εργασίας 4
•  Φύλλο Εργασίας 5 
•  Φύλλο Εργασίας 6 
•  Φύλλο Εργασίας 7
•  Φύλλο Εργασίας 8  

 Η Αγορά των Χανίων

Η Ομάδα μας στην Αγορά των Χανίων

Κρητικές Μαντινάδες

ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΥΓΕΙΑΣ 2015-2016

­­­

1) ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗΝ ΒΑΡΒΑΚΕΙΟ ΑΓΟΡΑ (1/2/2016)

Η  Βαρβάκειος Αγορά

Η Βαρβάκειος Αγορά πήρε το όνομά της από τον Ιωάννη Βαρβάκη, έναν εθνικό ευεργέτη, ο οποίος απέκτησε μεγάλη περιουσία εμπορευόμενος χαβιάρι στον Εύξεινο Πόντο. Η Αγορά αποτελεί δωρεά του στο ελληνικό κράτος και αποτελεί τη μεγαλύτερη αγορά της Αθήνας. Περιλαμβάνει την κρεαταγορά, την ιχθυαγορά, τη φρουταγορά και η λαχαναγορά. Από την αγορά αυτή προμηθεύονται όλοι οι έμποροι της περιοχής, γι’ αυτό ανοίγει από τις τέσσερις το πρωί. Είναι ακόμη χαρακτηριστική η οργανωμένη διάρθρωση των προϊόντων και ο τρόπος που τα παρουσιάζουν οι παραγωγοί, φωνάζοντας και διαλαλώντας τα πλεονεκτήματά τους.

Μέσα στην κρεαταγορά εδράζεται αρχικά ένα μουσουλμανικό κρεοπωλείο, το Halal, καθώς και πολυάριθμοι πάγκοι με κρεατικά, όπως χοιρινά, μοσχάρια, βουβάλια κατσίκια και κοτόπουλα. Επιπλέον, παλιά λειτουργούσε εκεί κατάστημα που σέρβιρε πατσά.

Στην ιχθυαγορά υπάρχουν όλα τα είδη ψαριών, όπως γαύρος, τσιπούρα, μπακαλιάρος, μπαρμπούνια, καθώς και θαλασσινών, όπως μύδια, αστακούς, καλαμάρια και καβούρια, φρέσκα και κατεψυγμένα. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία και διαφορετικές τιμές, ανάλογα με τη σπανιότητα των ψαριών.

Στη λαχαναγορά υπάρχουν όλα τα είδη λαχανικών, όπως ντομάτες, αγγούρια, λάχανο, μαρούλι, πατάτες, κρεμμύδια, ελιές κλπ, ενώ στη φρουταγορά συναντάει κανείς όλα τα είδη φρούτων, εποχικών και μη, εντόπιας παραγωγής ή εισαγόμενων, όπως πορτοκάλι, μανταρίναι, μήλα, αχλάδια, μπανάνες, καθώς και εξωτικά φρούτα, όπως ο λωτός, το αβοκάντο και ο ανανάς.

Τέλος, στην αγορά μπορεί να βρει κανείς αλλαντικά κάθε είδους, καθώς και συντηρημένα τρόφιμα, όπως το τουρσί και τα παστά.

Η Βαρβάκειος Αγορά αποτελεί ένα πολύ αξιόλογο μέρος για να επισκεφθεί κανείς, αφού εκεί μπορεί να αποκτήσει χρήσιμες γνώσεις για τα τρόφιμα, αλλά και για την ιστορική της αξία.

                                                                                           Αλέξανδρος Κληρίδης, Β2

Η επίσκεψή μας στη Βαρβάκειο Αγορά

Μέσα στο πλαίσιο των Προγραμμάτων Αγωγής Υγείας της Α΄ και Β΄ Λυκείου με θέμα «Διατροφή: Ένας τρόπος ζωής», οι μαθητές που συμμετέχουμε σε αυτά επισκεφτήκαμε την Βαρβάκειο Αγορά τη Δευτέρα 1^η Φεβρουαρίου 2016. Εκεί ξεναγηθήκαμε από τους υπευθύνους του Μουσείου Γαστρονομίας και μας δόθηκαν πολλές πληροφορίες για την τοπικότητα και την εποχικότητα των προϊόντων.

Όπως μάθαμε, η αγορά οφείλει την ονομασία της στον ευεργέτη Ιωάννη Βαρβάκη. Αποτελεί μοναδικό κτίσμα οργανωμένης συνοικιακής αγοράς, στο οποίο συστεγάζονται πολλοί έμποροι προϊόντων όπως κρέατος, πουλερικών, θαλασσινών  και άλλων ειδών.

Το 1874 ο δήμος της Αθήνας συνειδητοποίησε την ανάγκη να αποκτήσει δική του αγορά. Το 1878, με την βοήθεια του Βαρβάκη, ξεκίνησαν οι εργασίες, όμως μια πυρκαγιά προκάλεσε καθυστερήσεις.

Στην αρχή, ο ξεναγός μάς έκανε μια ιστορική αναδρομή για την περιοχή γενικότερα και την αγορά ειδικότερα και στη συνέχεια ξεκίνησε η ξενάγηση από τους πρώτους πάγκους της κρεαταγοράς. Στην είσοδο, είδαμε τον τόπο που ψωνίζουν οι μουσουλμάνοι. Ο ξεναγός μάς περιέγραψε τον τρόπο θανάτωσης των ζώων, ο οποίος είναι εντελώς διαφορετικός από τον δικό μας. Ο Ιμάμης του Βόλου σφάζει τα ζώα σε ειδική τελετή, πραγματοποιώντας καίρια χτυπήματα, έτσι ώστε το ζώο να πεθάνει από αιμορραγία.

Τη δική τους γαστρονομική ιστορία έχουν τα μαγειρεία της αγοράς, τα οποία συναντήσαμε αμέσως μετά. Ο ξεναγός μας πληροφόρησε ότι ταΐζουν καθημερινά τους πεινασμένους της πόλης οποιαδήποτε ώρα της ημέρας. Ο πατσάς είναι το σήμα κατατεθέν μαζί με τα υπέροχα μαγειρευτά που σε κάνουν να «κολλάς» επί ώρα μπροστά στην βιτρίνα μέχρι να διαλέξεις τι θέλεις.

Εντύπωση μάς έκανε η ποιότητα του βουβαλίσιου κρέατος. Ο ξεναγός μάς ενημέρωσε ότι το βουβαλίσιο γάλα ότι είναι ευρέως γνωστό στο χώρο της ζαχαροπλαστικής, λόγω των καλής ποιότητας λιπαρών που περιέχει.

Λίγο πιο κάτω είδαμε μυαλά ζώων, που παλαιότερα αποτελούσαν την πρώτη τροφή των νεογέννητων. Βέβαια σήμερα η τροφή αυτή δεν προτιμάται, λόγω των τοξινών και λιπαρών που περιέχει.

            Παρατηρήσαμε ακόμη πως στην αγορά δεν πετάνε τίποτα και καταναλώνονται όλα τα μέρη του ζώου, όπως για παράδειγμα η ουρά, το κεφάλι, η γλώσσα.

             Στη συνέχεια, προχωρήσαμε στην ψαραγορά. Εκεί ο ξεναγός μας πληροφόρησε ότι τα κατεψυγμένα ψάρια έχουν πολλές φορές τις ίδιες θρεπτικές αξίες με τα φρέσκα, εφόσον μπουν αμέσως σε πάγο, αφού αλιευθούν. Είδαμε πολλά καβούρια και μάθαμε να ξεχωρίζουμε τα αρσενικά από τα θηλυκά. Επίσης παρατηρήσαμε την διαφορά των καλαμαριών από τα θράψαλα και των μοσχών από τα χταπόδια.

            Τέλος μάθαμε να ξεχωρίζουμε το φρέσκο ψάρι από το μπαγιάτικο, κοιτώντας  το χρώμα που έχουν τα βράγχια τους και πατώντας την επιφάνειά τους.

Η περιήγησή μας συνεχίστηκε στη λαχαναγορά και τη φρουταγορά. Εκεί εντυπωσιαστήκαμε από τα χρώματα των λαχανικών και των φρούτων και μάθαμε για την θρεπτική αξία των εποχικών φρούτων. Μάθαμε ειδικότερες πληροφορίες, όπως, για παράδειγμα, ότι η σελινόριζα κάνει τον ωραιότερο πουρέ. Είδαμε από κοντά ιδιαίτερα και σπάνια φρούτα όπως λωτούς, ανανάδες, χουρμάδες και γλυκοπατάτες. Ύστερα, στην διαδρομή μας προς το μουσείο γαστρονομίας, κάναμε μια στάση στην παλαιότερη ταβέρνα της Αθήνας «Το Δίπορτο», που λειτουργεί εδώ και 50 χρόνια και μάλιστα εκεί έχουν γυριστεί παλιές ελληνικές ταινίες. Ο ιδιοκτήτης και μάγειρας του μαγαζιού παραμένει ο ίδιος, διατηρώντας την διακόσμηση και τις συνταγές. Έπειτα, περάσαμε από κάποια μαγαζιά αλλαντικών και μπαχαρικών. Οι μυρωδιές ήταν φανταστικές. Σε ταξίδευαν σε χώρες της Ανατολής. Τέλος, φτάσαμε στο Μουσείο Γαστρονομίας όπου ξεκίνησαν οι δραστηριότητές μας.

                                                                         Γιάννης Πέρβελης, Βασιλική Μπρίγκου Α3

Εντυπώσεις από την επίσκεψη στην κρεαταγορά και την ιχθυαγορά της Βαβακείου

Στη διάρκεια της επίσκεψής μας στην κρεαταγορά και την ιχθυαγορά της Βαρβακείου μάθαμε πολλά καινούργια χρήσιμα πράγματα.

Αρχικά, η ομάδα της Α τάξης επισκεφθήκαμε την κρεαταγορά, όπου είδαμε ότι υπάρχουν πάγκοι που πολάνε κρέας όλων των ειδών, ελληνικό και εισαγωγής. Κατά την είσοδό μας στο κτίριο της Αγοράς, είδαμε έναν πάγκο όπου πουλούσαν το «χαλάλ», δηλ. το κρέας που τρώνε οι μουσουλμάνοι. Η διαφορά μεταξύ του χαλάλ και των άλλων ειδών κρέατος βρίσκεται στον τρόπο θανάτωσης του ζώου. Ενώ δηλ. στα υπόλοιπα είδη κρέατος το ζώο έχει ένα γρήγορο θάνατο με ένα χτύπημα στο κεφάλι, αντίθετα στο χαλάλ το ζώο περνάει από αργό θάνατο αιμορραγώντας για αρκετή ώρα. Το χαλάλ επίσης είναι πιο σκληρό, λόγω των τοξινών και του αργού θανάτου.

Στην συνέχεια, είδαμε πάγκους με πουλερικά. Μάθαμε να ξεχωρίζουμε το ελληνικό από το εισαγόμενο κοτόπουλο, καθώς στο ελληνικό αφήνουν την ουρά και την έχουν δεμένη με το κεφάλι.

Μάθαμε ακόμη για τον πατσά, ένα φαγητό που αποτελείται από το στομάχι και τα πόδια ενός μοσχαριού. Πληροφορηθήκαμε επίσης ότι το βουβάλι μπορεί να ζυγίζει έως και 400-5—κιλά και πως το γάλα του είναι πολύ ωφέλιμο. Όσον αφορά το συκώτι, είδαμε  ότι υπήρχε από διάφορα ζώα και μας είπαν ότι είναι πολύ νόστιμο, ιδιαίτερα τηγανητό. Μας έδειξαν ακόμη και το μυαλό μοσχαριού και αρνιού, το οποίο θεωρείται καλή τροφή, αν και πολλοί το αποφεύγουν.

Κατόπιν, κατευθυνθήκαμε  προς την ιχθυαγορά, όπου είδαμε ψάρια φρεέσκα και κατεψυγμένα και μας εξήγησαν ότι κάποια είναι ιδιαίτερα ακριβά λόγω της σπανιότητάς τους. Επίσης, μας επεσήμαναν ότι τα κατεψυγμένα δεν είναι απαραίτητα χειρότερης ποιότητας, αφού κάποια ψάρια, όπως ο μπακαλιάρος, δεν γίνεται να διατηρούνται φρέσκα, αλλά πρέπει να καταψύχονται για να διατηρηθούν.

Όσον αφορά τα θαλασσινά, μας έδειξαν αρχικά τα καβούρια, τα οποία πρέπει να είναι ζωντανά όταν τα αγοράζεις. Επίσης, μας διευκρίνισαν τις διαφορές μεταξύ χταποδιού και μόσχου, που είναι δύο: πρώτα το χταπόδι είναι πιο μαλακό και ύστερα έχει δύο σειρές από βεντούζες στο πλοκάμι του, ενώ ο μόσχος μία.

                                                                                                 Γιώργος Αλίμπαλης, Α1

 

2) ΕΠIΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑΣ (1/2/2016)

Ξενάγηση στην έκθεση Συγχρονης Τέχνης: «Η Αντανάκλαση του Πιάτου»

Μέσα στο πλαίσιο των Προγραμμάτων Αγωγής Υγείας της Α΄ και Β΄ Λυκείου με θέμα «Διατροφή: Ένας τρόπος ζωής», οι μαθητές που συμμετέχουμε σε αυτά επισκεφτήκαμε το Μουσείο Γαστρονομίας τη Δευτέρα 1^η Φεβρουαρίου 2016. Εκεί ξεναγηθήκαμε από τους υπευθύνους του Μουσείου στην έκθεση σύγχρονης τέχνης  με τίτλο: «Η Αντανάκλαση του Πιάτου», η οποία αναδεικνύει τη σχέση της διατροφής με την τέχνη. Στη συνέχεια θα περιγράψουμε μερικά από τα εκθέματα.

Το πρώτο έκθεμα που είδαμε ήταν η «Αφαλάτωση» του Θεοδώρου και της Κατερίνας Ζαφειροπούλου, έργο το οποίο προσομοιώνει τη διαδικασία ξαρμυρίσματος του μπκαλιάρου με τρόπο παράδοξο, αφού το διάλυμα που διοχετεύεται στο ψάρι, αντί να αφαιρεί το αλάτι, το αποκρυσταλλώνει και το κάνει αλμυρότερο δημιουργώντας παράλληλα σταλακτίτες αλατιού. Το μήνυμα που επιθυμούν οι καλλιτέχνες  να περάσουν μέσω του εκθέματος αυτού είναι πως η τροφή σήμερα μετατρέπεται οργανικά σε αντικείμενο, καθώς μέσω των φυσικών μεθόδων διακόπτεται   και επιμηκύνεται η βιολογική αποσύνθεση.

Κατόπιν, μας παρουσίασαν το έργο του Ιωάννη Γρηγοριάδη με τίτλο: “Τhe Knysh Project”, το οποίο εκ πρώτης όψεως μοιάζει με μια απλή υφασμάτινη τσάντα. Στην πραγματικότητα, όμως, αποτελεί μια υφασμάτινη κατασκευή από πετσέτες κουζίνας, η οποία έρχεται για να συμβολίσει τη φορητότητα της τροφής, πρακτικά ένα «δισάκι», θέτοντας ως παράδειγμα το ρωσικό “Kris”, μια συνταγή δημοφιλή στη σοβιετική ανατολική Ευρώπη, η οποία είναι μια πίτα με γέμιση τα αποφάγια του χθεσινού γεύματος.

Ύστερα απ’ αυτό, είδαμε το έκθεμα της Κατερίνας Βέλλιου με τίτλο: «Το Τραπέζι», το οποίο αποτελείται από πολλά τραπέζια μαζί, τοποθετημένα σε ξύλινους σκελετούς κουτιών συσκευασίας το ένα πάνω στο άλλο, συμβολίζοντας τη «σαλοτραπεζαρία» μιας σύγχρονης πολυκατοικίας, στην οποία η έννοια του οικογενειακού γεύματος έχει μετατραπεί σε μια εσωστρεφή συνήθεια κατανάλωσης μπροστά στην τηλεόραση.

Το επόμενο έργο που είδαμε ήταν το «Αιγαίο» του Κώστα Ιωαννίδη, που παριτάνει ένα χάρτη του Αιγαίου με ένα πολύ πρωτότυπο τρόπο: η θάλασσα αποτελείται από μπακλαβά! Ο καλλιτέχνης θέλει να δείξει πως το Αιγαίο είναι αυτό που συνδέει με την παράδοσή του τη μητρική γη με τον Έλληνα, ο οποίος έχει ξεχάσει αυτή την παράδοση μέσα στην παγκοσμιοποιημένη κοινωνία μας.

Τελευταίο έκθεμα που είδαμε ήταν το “Sonic Milk” του Γιώργου Γυπαράκη, ίσως το πιο πρωτότυπο της έκθεσης, το οποίο έχει μια «ηχητική φόρμουλα», η οποία προκύπτει από το μετασχηματισμό των συστατικών του μητρικού γάλακτος ένα προς ένα, σε ηχητικά σήματα. Ο καλλιτέχνης εμπνεύστηκε το έργο αυτό ερευνώντας τα συστατικά του μητρικού γάλακτος σε σύγκριση με το τεχνητό, προκειμένου να αποφασίσει ποιο από τα δύο θα έδινε στο αγέννητο παιδί του. Τελικά, κατέληξε στο να προτιμήσει το μητρικό γάλα, το οποίο αποτελείται από 264 συστατικά, παρά το τεχνητό υποκατάστατο , το οποίο περιέχει μόνο 54 και είναι σαφώς πιο ελλιπές σε σύγκριση με το μητρικό.

                                                                                                      Λεονάρντο Ντ' Άντζελο, Α3

Επίσκεψη στο Μουσείο Γαστρονομίας –

Ξενάγηση στην έκθεση «Αντανάκλαση του πιάτου»

 

Στη διάρκεια της επίσκεψής μας στο Μουσείο Ελληνικής Γαστρονομίας ξεναγηθήκαμε στην έκθεση μοντέρνας τέχνης με τίτλο: «Αντανάκλαση του πιάτου». Σκοπός της έκθεσης ήταν να συνειδητοποιήσουμε το ρόλο της τροφής ως κοινωνικοπολιτιστικού παράγοντα και τις αλλαγές που έχει υποστεί αυτή στο πέρασμα των χρόνων. Για παράδειγμα, η φορητότητα του γεύματος και η μαζικοποίηση της παραγωγής του έχουν οδηγήσει στην αποσπασματικότητα των οικογενειακών γευμάτων. Έτσι, το κυριακάτικο δείπνο μετατράπηκε σε μια συνθήκη αναπαραγωγής της ανάμνησης του «δείπνου». Παλαιότερα, το φαγητό αντιμετωπιζόταν ως μια ιδιαίτερη τελετουργία, ενώ σήμερα πλέον η παρασκευή του αποτελεί μια μαζική και καθημερινή διαδικασία.

Το μουσείο συγκέντρωσε έργα δώδεκα σύγχρονων καλλιτεχνών που με την πρακτική τους διευρύνουν τα χαρακτηριστικά του σύγχρονου πολιτισμού με κύριο εργαλείο τους την τροφή.

Ξεκινήσαμε με το έργο «Roots Bag” της Κατερίνας Βέλλιου, το οποίο αποτελεί μία μετερμηνεία για το ελαστικό δίχτυ για τα ψώνια της νοικοκυράς στις αρχές της δεκαετίας του ’70. Στο άλλο έργο της με τίτλο «Το τραπέζι» παρουσιάζεται η πεζή βίωση του φαγητού, ως φαινόμενο της σύγχρονης κοινωνίας, η οποία έχει απλουστεύσει το τραπέζι σε μία καθαρά οπτική συνθήκη και το φαγητό σε μία εσωστρεφή καταναλωτική συνήθεια μπροστά στην τηλεόραση.

Στη συνέχεια, είδαμε το έργο¨του Ιωάννη Γρηγοριάδη με τίτλο «The Knysh Project”, που είναι ουσιαστικά ένα σακίδιο με τα χρώματα μιας κλασικής πετσέτας κουζίνας και φανερώνει το ρόλο του φαγητού στα χρόνια της εντατικοποίησης της εργασίας. Την περίοδο της Βιομηχανικής Επανάστασης αναδείχτηκε ο ρόλος του βιομηχανικού εργάτη ως πρωταγωνιστικός, διαστρεβλώνοντας τη σχέση το με τη φύση, τις παραδόσεις και το φαγητό.

Ακολούθησε το έργο με τίτλο «Παρηγορητής» του Γεωργίου Γυπαράκη, το οποίο εμπνεύστηκε από τη συνήθεια των βρεφών να πιπιλίζουν το δάχτυλό τους ως παρηγορητικό υποκατάστατο του θηλασμού. Το μητρικό γάλα είναι η πρώτη τροφή που δοκιμάζει ο άνθρωπος στη διάρκεια της ιστορίας.

Στη συνέχεια, είδαμε εκθέματα όπως τα εξής: «Γάντια υψηλής ραπτικής για την κουζίνα», «Αφαλάτωση», «Η μυρωδιά του βιολοντσέλου», «Η μαρμελάδα Μονσεράτ», «Μίξερ μπαχαρικών», «Πλάστης», «Το σουπλά» και «Το σπίτι που έφτιαξε».

Σημαντικό έργο της έκθεσης ήταν το «Αιγαίο» του Κώστα Ιωαννίδη, το οποίο είναι ένα μεταλλικό ταψί και ένας μπακλαβάς στο σχήμα του χάρτη του Αιγαίου πελάγους. Τα τμήματα του χάρτη που παρουσιάζουν τα παράλια της Μικράς Ασίας και της Ελλάδας απουσιάζουν από το ταψί αφήνοντας αφάγωτο το κομμάτι μπακλαβά που τα συνδέει, τη θάλασσα του Αιγαίου.

Επιπλέον, το έργο «Νεκρή φύση με σετ πικνικ σε βαλιτσάκι και τρόφιμα» του Γιάννη Καπέλλου απεικονίζει τη σύγχρονη  ψηφιακή εποχή, στην οποία η ύλη έχει χάσει την υπόστασή της και η βίωση των αισθήσεων έχει εκλείψει.

Η Δώρα Κύργια με το «Α-χνάρι συνταγής» περιγράφει τη συνταγή ως μια ακολουθία εντολών και συστατικών, δηλ. ενός «open source» κώδικα, ανοιχτού κάθε φορά στη δημιουργικότητα και την αισθητική του «μάγειρα».

Ο Απόστολος Ντελάκος μας γυρίζει πίσω στην παράδοση με το έργο του «Κυρά Σαρακοστή». Πρόκειται για ένα ιδιότυπο ημερολόγιο που παλιά συναντούσαμε σε όλο τον ελλαδικό χώρο σε διάφορες παραλλαγές. Η «κυρά Σαρακοστή» δεν έχει στόμα επειδή νηστεύει, δεν έχει αυτιά επειδή δεν ακούει ό,τι δεν την αφορά, και έχει επτά πόδια, ένα για κάθε βδομάδα μέχρι το Πάσχα.

Η έκθεση περιλαμβάνει ακόμη το έργο του Δημήτρη Φουτρή με τίτλο «To prepare to meet the faces that you meet», που πραγματεύεται την έννοια του γεύματος ως μοίρασμα, επικοινωνία, τελετουργία. Με βασική αναφορά στον «μεζέ», τα μικρά ελληνικά πιάτα ή ορεκτικά, από τα οποία τσιμπούν όλοι από το ίδιο πιάτο, το έργο αποτελεί μια επιφάνεια από λευκό μάρμαρο. Η χαρακτηριστική υλικότητα του έργου, αλλά και η ειδική του χρηστικότητα, από τη μία συνδέει το αρχαίο ελληνικό ομοτράπεζο με την αρχαιοελληνική μνημειακή γλυπτική, ενώ ταυτόχρονα ανατρέπει τη σύμβαση της χρήσης ενός αντικειμένου ως μουσειακού, μετουσιώνοντάς το σε ένα καθημερινό, χρηστικό εργαλείο επαναπροσδιορισμού σχέσεων.

Ακόμη είδαμε δύο έργα της Έλενας Χασαλώρη με τίτλο «Γρανάζια» και «Πορτρέτο της οικογένειάς μου». Το πρώτο είναι μια σύνθεση από sous-plats και sous-verres σε σχήματα γραναζιών που εφάπτονται μεταξύ τους, Η σύνθεση των πιάτων στο γεύμα μετατρέπεται σε μια μηχανή μέσω της οποίας παραδοσιακές αξίες μεταφέρονται και αναδιατυπώνονται στη σύγχρονη έκφρασή τους μέσα από τη συνεργασία. Το δεύτερο έργο συνίσταται στην επένδυση ενός σκεύους παρασκευής φαγητού με μια συλλογή διαφόρων οικιακών σκευών αλλά και αντικειμένων τα οποία πλαισιώνουν το σύμπαν της προσωπικής οικογενειακής μνήμης.

Για το τέλος αφήσαμε το έργο του Αλέξανδρου Ψυχούλη «Ποδιά μαγειρικής», που απεικονίζει μια κίτρινη ποδιά με λογότυπο: «Ο μάγειρας είναι μανούλα», αποκαλύπτοντάς μας τη γοητευτική πλευρά των ανδρών όταν μαγειρεύουν, καθώς η πράξη αυτή τους δίνει λίγη από τη λάμψη της μητρότητας.

Γενικότερα, ήταν μια ενδιαφέρουσα και εναλλακτική έκθεση που μας οδήγησε σε ένα γοητευτικό ταξίδι στον κόσμο της γαστρονομίας.                                                                                  

                                                                                              Δέσποινα Ριμπιακόβα, Β3

                           Δραστηριότητες στο Μουσείο Γαστρονομίας

Ύστερα από την επίσκεψη στην έκθεση, εμπνευσμένοι από όσα είχαμε δει, αποφασίσαμε να γίνουμε κι εμείς οι μαθητές «μικροί καλλιτέχνες», δημιουργώντας τα δικά μας έργα τέχνης. Τα υλικά που μας διατέθηκαν ήταν φρούτα και λαχανικά από την αγορά, τα οποία έπρεπε να επεξεργαστούμε για να επιτύχουμε το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα που θέλαμε. Έτσι, αρχικά πλύναμε και κόψαμε τα λαχανικά, όπως ντομάτες, λάχανα, κρεμμύδια, πατάτες, κουνουπίδι, καρότα και πολλά άλλα. Αφού τα υλικά μας έφτασαν στο στάδιο όπου μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για τη σύνθεση του έργου, συζητήσαμε για να αποφασίσουμε τι ακριβώς θα παρουσιάζαμε. Τελικά, οι μαθητές της Α΄ τάξης αποφασίσαμε να φτιάξουμε ένα ανθρώπινο σώμα αποτελούμενο από λαχανικά και φρούτα, θέλοντας να δείξουμε ότι η τροφή –και κυρίως τα φρούτα και τα λαχανικά- αποτελούν σημαντικό κομμάτι της ζωής του ανθρώπου. Οι μαθητές της Β΄ τάξης δημιούργησαν ένα χάρτη της Κρήτης, ενός τόπου που συμβολίζει τη μεσογειακή διατροφή, που αποτελεί στήριγμα για την υγεία μας.  Αφού παρουσιάσαμε και φωτογραφίσαμε τα έργα μας, και οι δύο ομάδες τα αποσυνθέσαμε και –δεδομένου ότι τα υλικά που χρησιμοποιήσαμε ήταν βρώσιμα, φτιάξαμε με αυτά ένα γευστικό και ελαφρύ γεύμα, το οποίο και τελικά απολαύσαμε εμείς οι ίδιοι.

                                                                                                   Λεονάρντο Nτ’ Άντζελο Α3

Επίσκεψη στη Βαρβάκειο Αγορά και στο Μουσείο Γαστρονομίας –

Δραστηριότητες

Η πρώτη διδακτική μας επίσκεψη στο πλαίσιο του Προγράμματος Αγωγής Υγείας με θέμα: «Διατροφή: Ένας τρόπος ζωής» πραγματοποιήθηκε την 1^η Φεβρουαρίου 2016 στη Βαρβάκειο Αγορά και στο Μουσείο Ελληνικής Γαστρονομίας.

Κατά την άφιξή μας στην Αγορά, χωριστήκαμε σε δύο παιδαγωγικές ομάδες, που η μία αποτελούνταν από τα παιδιά της πρώτης και η άλλη από τα παιδιά της δευτέρας τάξης, και γνωρίσαμε τους μουσειοπαιδαγωγούς του Μουσείου Γαστρονομίας, οι οποίοι και ανέλαβαν να μας καθοδηγήσουν στις δραστηριότητές μας. Κάθε ομάδα ακολούθησε διαφορετική πορεία.

Όσο τα παιδιά της πρώτης επισκέπτονταν την κρεαταγορά και την ιχθυαγορά της Βαρβακείου, η ομάδα της δευτέρας κατευθύνθηκε προς τα αλλαντικά και τα λαχανικά. Εκεί μάθαμε για τα αλλαντικά και τα παστά, τα είδη τους και τον τρόπο παρασκευής και συντήρησής τους. Στη λαχαναγορά είδαμε όλα τα είδη λαχανικών και φρούτων εποχής, μιλήσαμε για την αξία της τοπικότητας και της εποχικότητας των προϊόντων, καθώς και για τα μειονεκτήματα των θερμοκηπίων. Εκεί είδαμε και διάφορους ξηρούς καρπούς.

Στη συνέχεια, κατευθυνθήκαμε στην κρεαταγορά και την ιχθυαγορά. Στην πρώτη ενημερωθήκαμε για τα ελληνικά είδη κρεάτων, όπως το αρνί, το κατσίκι και τον πατσά, τον οποίο διαθέτουν μικρά εστιατόρια στο χώρο της Αγοράς. Στην ιχθυαγορά συναντήσαμε μια μεγάλη ποικιλία ψαριών, οστρακοειδών και μαλακίων και μάθαμε να ξεχωρίζουμε τα φρέσκα ψάρια.

Η επίσκεψή μας στη Βαρβάκειο Αγορά ήταν πολύ ενδιαφέρουσα, αφού μάθαμε με βιωματικό πολλά πράγματα που δεν γνωρίζαμε και που μας είναι πολύ χρήσιμα στην καθημερινή μας ζωή.

Κατόπιν, αφού προμηθευτήκαμε διάφορα υλικά (φρούτα και λαχανικά) από την Αγορά, κατευθυνθήκαμε προς το Μουσείο Γαστρονομίας, όπου, αφού χωριστήκαμε σε υποομάδες των 4-5 ατόμων, πλύναμε τα υλικά, τα κόψαμε και δημιουργήσαμε με αυτά τα δικά μας έργα τέχνης. Η ομάδα της πρώτης τάξης έφτιαξε έναν άνθρωπο από λαχανικά, ενώ η δική μας ομάδα, της δευτέρας τάξης, εμπνευσμένοι από την έκθεση του μουσείου και από τη μεσογειακή διατροφή που μελετάμε, φιλοτέχνησε ένα χάρτη της Κρήτης από λαχανικά. Έπειτα, αποσυνθέσαμε το έργο μας δημιουργώντας ένα ελαφρύ γεύμα από τα υλικά που χρησιμοποιήσαμε. Όλη η διαδικασία μας φάνηκε πολύ δημιουργική και ... νόστιμη! Τα παιδιά του προγράμματος δημιούργησαν με φαντασία και εφευρετικότητα και απόλαυσαν τη μεταξύ τους συνεργασία.

                                                                             Αλίκη Παπαδοπούλου, Μαρία Τσούμα, Β3

 

3) ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ (29/2/2016)

Εκπαιδευτική επίσκεψη στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο

στο πλαίσιο του προγράμματος "ΕΥΖΗΝ"

Στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος  «Διατροφή: Ένας τρόπος ζωής», επισκεφτήκαμε το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, με σκοπό να ενημερωθούμε σχετικά με τις διατροφικές συνήθειες κατά την περίοδο της εφηβείας.

Αρχικά, πήγαμε στην Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου, όπου μας ενημέρωσε η υπεύθυνη κ. Ιφιγένεια Βαρδακώστα για την οργάνωσή της και τις χρήσεις της από τους φοιτητές. Στην συνέχεια, μεταφερθήκαμε στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Χαροκοπείου, όπου η Διατροφολόγος κ. Άννα Καούρη μας έκανε την παρουσίαση και μέσα σε ένα κλίμα διαλόγου και συνεργασίας αποκομίσαμε πολλές καινούριες γνώσεις.

Γενικά, όπως μας είπε, τόσο στα αγόρια όσο και στα κορίτσια κατά την εφηβική ηλικία παρατηρούνται οι παρακάτω αλλαγές :

• αύξηση του βάρους
• αύξηση του ύψους
• μεταμόρφωση (σωματική και ψυχική) 

Η σωματική ανάπτυξη αργεί στα αγόρια (12-14 ετών) σε σχέση με τα κορίτσια ( 9-11 ετών) περίπου 2 χρόνια. Στις γυναίκες επίσης, είναι απολύτως φυσιολογική η αύξηση του βάρους τους, καθώς χρειάζονται 17 % επιπλέον λίπος για μια φυσιολογική έμμηνο ρύση.

Για να επιτύχουμε, επιπροσθέτως, την υιοθέτηση μιας ισορροπημένης διατροφής οφείλουμε να βασιστούμε στους εξής παράγοντες :

•     Επαρκής ενέργεια, την οποία την προσλαμβάνουμε από τις πρωτεΐνες, τους υδατάνθρακες και τα λίπη. Πάντα πρέπει η προσλαμβανόμενη ενέργεια να είναι περισσότερη από την καταναλισκόμενη.

•       Τακτικά γεύματα : η υπερκατανάλωση φαγητού το μεσημέρι συνεπάγεται την αύξηση του βάρους, ενώ θα ήταν προτιμότερο να καταναλώνουμε πρωινό κάθε μέρα πριν το σχολείο.

Η σωστή διατροφή, όπως μάθαμε, επηρεάζει την επίδοση των μαθητών στο σχολείο. Γι’ αυτό, οι έφηβοι πρέπει να προτιμούν τα  έξυπνα σνακ όπως το κουλούρι, τα φρούτα κλπ. και να αποφεύγουν τα ανθυγιεινά σνακ όπως τις τυρόπιτες και τα πατατάκια. Επιπλέον, οι τροφές που βοηθούν στην σχολική απόδοση είναι πλούσιες σε λιπαρά οξέα, βιταμίνες Β, γλυκόζη και σίδηρο. Κρίνεται απαραίτητο να αναφερθεί, επίσης, πως χρειάζεται να καταναλώνουμε 8-10 ποτήρια νερό την ημέρα.

Συνοψίζοντας, αν συνδυάσουμε όλα τα παραπάνω με την φυσική άσκηση (τουλάχιστον 1 ώρα την ημέρα), θα συνειδητοποιήσουμε πως επωφελούμαστε τόσο σε θέματα υγείας όσο και στην σχολική μας απόδοση.

                                                                                                                                 Γιάννης Πέρβελης, Α3

Επίσκεψη στο Χαροκόπειο: Παρακολούθηση διάλεξης με θέμα:

 «Διατροφή στην Εφηβεία», στο πλαίσιο του προγράμματος ΕΥΖΗΝ

Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μας στο Χαροκόπειο, η υπεύθυνη κ. Καούρη μας υποδέχτηκε στο χώρο του Πανεπιστημίου και μας μίλησε σχετικά με τη διατροφή στην εφηβική ηλικία.

 Όπως μας είπε, η εφηβεία είναι μία περίοδος στη ζωή του ανθρώπου κατά την οποία συντελούνται σημαντικές αλλαγές, καθώς παρατηρούνται αυξημένοι ρυθμοί ανάπτυξης, έντονη αύξηση των ορμονών (οιστρογόνων, προγεστερόνης, τεστοστερόνης) και γίνεται η μετατροπή του παιδιού σε ενήλικα. Επιπλέον, αυξάνεται το ύψος και το βάρος. Στην εφηβική ηλικία μάλιστα σχηματίζεται το 40-50% του ενήλικου ύψους και βάρους. Η ηλικία με τη μέγιστη ανάπτυξη είναι τα 12,5 έτη και το βάρος μπορεί να αυξάνεται μέχρι και 8 κιλά ανά έτος. Η μεταμόρφωση του ατόμου στην εφηβεία είναι φυσιολογική, ψυχολογική και  γνωσιακή, και μαζί με την ανεξαρτησία εξασφαλίζει τη συναισθηματική του υγεία.

Η ανάπτυξη διαφέρει ανάμεσα στα δύο φύλα. Για τα κορίτσια η αύξηση του σωματικού λίπους στην εφηβεία είναι αναγκαία, καθώς χρειάζεται τουλάχιστον 17 % του σωματικού λίπους για μια φυσιολογική έμμηνο ρύση. Γι’ αυτό, για τον έλεγχο του σωματικού βάρους πρέπει τα κορίτσια να βελτιώσουν τις διατροφικές τους συνήθειες και τη σωματική δραστηριότητά τους και όχι να επιλέγουν εξαντλητικές δίαιτες ή υπερβολική άσκηση. Η μέγιστη ανάπτυξη για τα κορίτσια συντελείται μεταξύ του 11^ου και του 14^ου έτους. Τα αγόρια, αντίθετα ωριμάζουν αργότερα από τα κορίτσια. Η «έκρηξη» ανάπτυξης σε αυτά καθυστερεί συνήθως δύο χρόνια σε σχέση με τα κορίτσια, καθώς η μέγιστη ανάπτυξή τους συντελείται μεταξύ 14^ου και 17^ου έτους. Σημαντικό για τα αγόρια είναι να καταλάβουν πως η αύξηση της πρόσληψης τροφών πλούσιων σε ενέργεια ή πρωτεΐνες δεν θα επισπεύσει την ανάπτυξη.

Σχεδόν η μισή οστική μάζα σχηματίζεται κατά την εφηβεία και συγκεκριμένα στην ηλικία των 18 ετών έχουμε σχηματισμό του 90% της οστικής μάζας. Υπάρχουν ποικίλοι παράγοντες που την επηρεάζουν. Αυτοί είναι οι εξής: τα γονίδια, το ασβέστιο, η βιταμίνη D, οι πρωτεΐνες, καθώς και η φυσική δραστηριότητα. Έτσι λοιπόν ο έφηβος πρέπει να ακολουθεί μια ισορροπημένη διατροφή. Αποραίτητες προϋποθέσεις μιας ισορροπημένης διατροφής είναι η πρόσληψη επαρκους ενέργειας, τα τακτικά και πλήρη γεύματα, η σωστή ποσότητα, τα έξυπνα σνακ και η ενυδάτωση. Η προσλαμβανόμενη ενέργεια από λίπη, πρωτεΐνες και υδατάνθρακες πρέπει να είναι ίση με την καταναλισκόμενη μέσω του βασικού μεταβολισμού και της φυσικής δραστηριότητας, αλλιώς έχουμε αύξηση ή  μείωση του βάρους. Ο μηχανισμός αυτός ονομάζεται ισοζύγιο ενέργειας. Για να διατηρείται σταθερό το ισοζύγιο ενέργειας χρειάζονται τακτικά γεύματα. Ο έφηβος πρέπει να τρώει πέντε φορές την ημέρα: πρωινό, δεκατιανό, μεσημεριανό, απογευματινό, βραδινό.

Το σημαντικότερο γεύμα της ημέρας είναι το πρωινό, καθώς αυτό μεταδίδει την απαραίτητη ενέργεια που χρειαζόμαστε μετά τη βραδινή νηστεία. Επιπλέον, βοηθάει να είμαστε πιο συγκεντρωμένοι και πιο ικανοί να λύνουμε προβλήματα, επομένως βελτιώνει και την απόδοσή μας στο σχολείο, ενώ ταυτόχρονα μας φτιάχνει τη διάθεση. Επίσης, ενισχύει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και βοηθάει στον έλεγχο του βάρους, αφού μειώνει τα «τσιμπολογήματα» μεταξύ των γευμάτων.  Τι μπορεί να φάει κάποιος για πρωινό; Είναι το ερώτημα των περισσότερων εφήβων. Το πρωινό, σύμφωνα με τους Διατροφολόγους, πρέπει να περιλαμβάνει ιδανικά τρεις ομάδες τροφίμων. Πρώτη ομάδα είναι αυτή των δημητριακών και του ψωμιού. Από αυτήν, για παράδειγμα, μπορεί ο έφηβος να καταναλώσει ψωμί ολικής άλεσης, δημητριακά, κουλούρι Θεσσαλονίκης ή κέικ. Ακολουθεί η ομάδα των πρωτεϊνών, δηλαδή το γάλα, το γιαούρτι, το τυρί και το αβγό. Τελευταία, αλλά εξίσου θρεπτική ομάδα είναι αυτή των φρούτων και λαχανικών, που περιλαμβάνει τα ωμά φρούτα, τους χυμούς, το μέλι, τη μαρμελάδα. Όσον αφορά τα φρούτα και τα λαχανικά, οι Διατροφολόγοι συνιστούν να προτιμάμε τα εποχικά και κυρίως αυτά που έχουν έντονα χρώματα. Ο έφηβος πρέπει να γνωρίζει πως χωρίς πρωινό και δεκατιανό καταφεύγει στη υπερβολική κατανάλωση φαγητού το μεσημέρι, γεγονός που επηρεάζει αρνητικά το μεταβολισμό του και οδηγεί σε πιθανή αύξηση του βάρους του.

Όπως  μας τόνισε η διατροφολόγος, ο έφηβος, για να έχει υγεία και ευεξία, πρέπει να καταναλώνει πλήρη γεύματα, δηλαδή γεύματα που να περιλαμβάνουν όλες τις ομάδες τροφίμων. Ποιο όμως θεωρείται πλήρες γεύμα στην ισορροπημένη διατροφή; Το πιάτο ενός εφήβου –και γενικά όλων μας- πρέπει να αποτελείται από λαχανικά, δημητριακά και πρωτεΐνες. Οι πρωτεΐνες πρέπει να καταλαμβάνουν το ¼ του πιάτου και συνήθως είναι κρέας, κοτόπουλο, ψάρι, γαλακτοκομικά ή όσπρια. Καλό είναι ν απροτιμάμε τα χαμηλά σε λιπαρά τυριά και γαλακτοκομικά προϊόντα γενικότερα. Οι πρωτεΐνες συμβάλλουν στην ανάπτυξη δυνατών μυών. Τα δημητριακά πρέπει να καταλαμβάνουν επίσης το ¼ του πιάτου μας και αποτελούν βασική πηγή ενέργειας. Είναι καλύτερο να προτιμάμε τα δημητριακά ολικής άλεσης, γιατί έχουν μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε φυτικές ίνες. Φροντίζουμε, επίσης, να γεμίζουμε το μισό μας πιάτο με λαχανικά, γιατί βοηθούν στην καλύτερη λειτουργία του εντέρου και είναι πλούσια πηγή βιταμινών και μετάλλων. Ακόμη, μας προσφέρουν καλύτερο αίσθημα κορεσμού και βοηθούν στον έλεγχο του βάρους. Τέλος, εάν θέλουμε να δώσουμε μια παραπάνω γεύση στο πιάτο μας, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε προϊόντα όπως το ελαιόλαδο, τις ελιές, τους ξηρούς καρπούς, τη μαγιονέζα, το βούτυρο και τη μαργαρίνη.

Άλλος ένας παράγοντας για να έχουμε ισορροπημένη διατροφή είναι η πρόσληψη σωστής ποσότητας φαγητού. Οι μερίδες που σερβίρονται σήμερα είναι πολύ μεγαλύτερες σε σύγκριση με παλαιότερα. Η κ. Καούρη μας έδωσε τρία καθημερινά παραδείγματα. Αρχικά, μας πληροφόρησε ότι το ποπκόρν πριν από είκοι χρόνια ήταν πέντε φλιτζάνια η μερίδα, δηλαδή 270 θερμίδες, ενώ σήμερα η μερίδα είναι έντεκα φλιτζάνια, δηλαδή 630 θερμίδες. Οι δύο μερίδες έχουν διαφορά 360 θερμίδες, οι οποίες για να καούν χρειάζονται περίπου δυόμισυ ώρες ποδήλατο. Στη συνέχια, μας έδωσε ένα δεύτερο παράδειγμα, το χάμπουργκερ, το οποίο πριν από είκοσι χρόνια είχε 333 θερμίδες, σε αντίθεση με το σημερινό που έχει 510 θερμίδες. Η διαφορά τους ειναι 257 θερμίδες, οι οποίες, για να καούν, χρειάζονται περίπου τρισήμισυ ώρες δουλειές του σπιτιού. Τελευταίο παράδειγμα ήταν το ατομικό κέικ, που πριν από είκοσι χρόνια ανά 40 γραμμάρια καταναλώναμε 210 θερμίδες, ενώ σήμερα ανά 110 γραμμάρια καταναλώνουμε 500 θερμίδες, δηλαδή παραπάνω από το μισό. Για να καούν αυτές οι θερμίδες, χρειάζονται τουλάχιστον δύο ώρες παιχνιδιού στο ποδόσφαιρο.

Όσον αφορά στα έξυπνα σνακ, υπάρχουν καλές και λιγότερο καλές επιλογές. Καλές επιλογές θεωρούνται το κουλούρι, το τοστ, το μήλο, η μπανάνα, τα αποξηραμένα φρούτα, οι ξηροί καρποί και οι γνωστές σε όλους μας μπάρες δημητριακών. Λιγότερο καλές επιλογές είναι η τυρόπιτα, η πίτσα, τα ντόνατς, τα κρουασάν, τα μπισκότα, τα πατατάκια και φυσικά τα αναψυκτικά.

Σημαντικό μέρος της ζωής των εφήβων αποτελεί το σχολείο και τα μαθήματά τους. Η διατροφολόγος υποστήριξε πως υπάρχουν τροφές που συντελούν στη βελτίωση της σχολικής απόδοσης. Για την ενίσχυση του ανοσοποιητικού, για τη σωστή ανάπτυξη του εγκεφάλου, του νευρικού και μυϊκού συστήματος, απαραίτητα είναι τα Ω-3 λιπαρά οξέα, τα οποία βρίσκουμε στα λιπαρά ψάρια (σολομός, σαρδέλα, σκουμπρί) και στους ξηρούς καρπούς. Για την υποστήριξη της σωστής λειτουργίας του νευρικού συστήματος χρειαζόμαστε βιταμίνες Β, τις οποίες παίρνουμε από το κρέας, τα ψάρια και τους ξηρούς καρπούς. Για να μην έχουμε έλλειψη, εξασθένιση μνήμης και μειωμένη ικανότητα εκμάθησης, πρέπει να προσλαμβάνουμε σίδηρο, δηλαδή να τρώμε κρέας, σαρδέλες, ξηρούς καρπούς, συκώτι, αβγά και σπανάκι. Η διατροφή μας πρέπει να είναι πλούσια σε υδατάνθρακες, αφού αυτοί μας δίνουν τη γλυκόζη, η οποία είναι το καύσιμο του εγκεφάλου.

Διαρκώς μας προτρέπουν να πίνουμε τουλάχιστον οκτώ ποτήρια νερό την ημέρα. Γιατί όμως λέμε «ναι» στο νερό; Η ενυδάτωση του οργανισμού είναι απαραίτητη, καθώς το 70% του ανθρώπινου σώματος και το 85% του εγκεφάλου αποτελείται από νερό. Επιπλέον, το  νερό βοηθά στην απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών των τροφών και συμμετέχει στη μεταφορά  τους, καθώς και στη μεταφορά του οξυγόνου στα κύτταρα. Διατηρεί σταθερή τη θερμοκρασία του σώματος και ξεδιψάει, σε αντίθεση με άλλα ροφήματα που περιέχουν ζάχαρη. Αν δεν πιούμε νερό, έχουμε αρνητικές συνέπειες στο σώμα μας. Η έλλειψη νερού προκαλεί πονοκεφάλους, ατονία και αδυναμία συγκέντρωσης, ξηροστομία και κακή αναπνοή, ωχρότητα, εκνευρισμό και αύξηση της θερμοκρασίας. Ο έφηβος πρέπει να πίνει συχνά νερό, ιδιαίτερα σε περιόδους με υψηλές θερμοκρασίες ή όπου αθλείται.  

Η φυσική δραστηριότητα πρέπει να υπάρχει οπωσδήποτε στη ζωή των νέων. Η ενδεδειγμένη συχνότητα άσκησης είναι μία ώρα την ημέρα. Η γυμναστική, εάν γίνεται συστηματικά, ωφελεί σε μεγάλο βαθμό τον οργανισμό. Αρχικά, ενισχύει την καρδιαγγειακή λειτουργία και τη σωστή ανάπτυξη των οστών. Βοηθάει στην αύξηση της μυϊκής μάζας και στη διατήρηση του σωματικού βάρους. Ταυτόχρονα, έχουμε βελτίωση της ποιότητας του ύπνου, με αποτέλεσμα τη μείωση των στρεσογόνων καταστάσεων και τη βελτίωση της συγκέντρωσης. Τέλος, αυξάνει την αυτοπεποίθηση του ατόμου, καθώς βελτιώνει τη διάθεση και την εικόνα του σώματος.

Υπάρχουν δύο είδη φυσικής δραστηριότητας: η καθημερινή φυσική δραστηριότητα και η άσκηση. Στο πρώτο είδος υπάγονται το περπάτημα, η βόλτα με φίλους,το παιχνίδι κυρίως με μπάλα και το ποδήλατο. Αντίθετα, η άσκηση είναι πιο συστηματική και περιλαμβάνει τα ομαδικά αθλήματα (όπως η καλαθοσφάιριση, το ποδόσφαιρο και η πετοσφαίριση), το γυμναστήριο, τη ρυθμική και ενόργανη γυμναστική, το στίβο και την κολύμβηση. Οι έφηβοι μπορούν να επιλέξουν όποιο από τα δύο είδη επιθυμούν ή και τα δύο ταυτόχρονα.

                                                                                                                 Δέσποινα Ριμπιακόβα, Β3

 

Η ομάδα της Α΄ τάξης στην είσοδο του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου

Η ομάδα της Β΄ τάξης στην είσοδο του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου

Στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Χαροκοπείου

Στην Αίθουσα Εκδηλώσεων του Χαροκοπείου

Στη Βιβλιοθήκη του Χαροκοπείου

Στη Βιβλιοθήκη του Χαροκοπείου

Γνωριμία με τη Βιβλιοθήκη του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου

Στη διδακτική επίσκεψη που πραγματοποιήθηκε, στο πλαίσιο του Προγράμματος Αγωγής Υγείας: «Διατροφή: Ένας τρόπος ζωής», στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο, εκτός από την παρακολούθηση διάλεξης σχετικής με τη διατροφή των εφήβων, είχαμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε τη Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος. Εκεί η υπέυθυνη κ. Ιφιγένεια Βαρδακώστα μας ενημέρωσε για το σκοπό και τον τρόπο λειτουργίας της και τις υπηρεσίες που αυτή παρέχει και μας κατατόπισε σχετικά με το υλικό που περιλαμβάνει.

Αρχικά, λοιπόν, μας επεσήμανε ότι σκοπός της Βιβλιοθήκης του Χαροκοπείου είναι η συγκέντρωση, οργάνωση και διαχείριση στλλογών βιβλίωβν, περιοδικών και οπτικοακουστικών μέσων – όλα αυτά σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή-, για να επιτρέπει στους χρήστες της να έχουν εύκολη πρόσβαση σε μεγάλη ποικιλία πληροφοριών, ώστε να διευκολύνεται η έρευνά τους. Επίσης, μεγάλη είναι και η προσπάθεια των υπευθύνων να παρέχουν ολοκληρωμένα προγράμματα εκπαίδευσης σε όλους τους χρήστες, για να μπορέσουν αυτοί να αξιοποιήσουν τις διαθέσιμες πληροφοριακές πηγές, χωρίς να κινδυνεύουν από την παραπληροφόρηση. Τέλος, κάθε παροχή υπηρεσιών αξιολογείται ποιοτικά όχι μόνο από τους διαχειριστές, αλλά και από τους χρήστες της Βιβλιοθήκης.

Το υλικό της Χαροκοπείου Βιβλιοθήκης αποτελείται από συλλογές ποικίλων μέσων, όπως βιβλία, περιοδικά, στατιστικές μελέτες, πτυχιακές εργασίες, διδακτορικές διατριβές και ποικίλο οπτικοακουστικό υλικό. Οι θεματικές ενότητες που καλύπτουν είναι οι εξής: διατροφή-διαιτολογία, οικονομία, οικολογία, οικιακή οικονομία, γεωγραφία, πληροφορική, βιολογία, βιοχημεία και ψυχολογία. Σε αυτή την πληθώρα πληροφοριών μπορεί κάποιος να έχει πρόσβαση είτε αν διαθέτει κάρτα μέλους, συμπληρώνοντας και την αντίστοιχη αίτηση, είτε απλά επισκεπτόμενος τη Βιβλιοθήκη για μελέτη, χωρίς βέβαια στη δεύτερη περίπτωση να έχει τη δυνατότητα να δανειστεί κάποιο βιβλίο.

Φεύγοντας, αυτό που περισσότερο μας έμεινε αποτυπωμένο στο μυαλό ήταν η συμβουλή που μας έδωσε η κ. Βαρδακώστα, δηλαδή ότι σε μία εργασία όλα αρχίζουν από τις πηγές που θα μας δώσουν τις πληροφορίες και πως τις πηγές αυτές όχι μόνο οφείλουμε να τις ελέγχουμε εξονυχιστικά για να βεβαιωθούμε για την εγκυρότητά τους, αλλά θα πρέπει να τις διαχειριζόμαστε χωρίς να τις αντιγράφουμε, αλλά μονάχα αντλώντας τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε από αυτές.

                                                                          Λεονάρντο Ντ’ Άντζελο Α3, Γιάννης Μαλούχος Α2

Γνωριμία με τη Βιβλιοθήκη του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου

 

Παράλληλα με την ίδρυση του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου, το 1990 ιδρύθηκε και η Βιβλιοθήκη του Ιδρύματος, η οποία λειτουργεί ως αυτοτελής αποκεντρωμένη Υπηρεσία. Σκοπός της είναι η υποστήριξη των εκπαιδευτικών και ερευνητικών δραστηριοτήτων όλων των μελών της Πανεπιστημιακής Κοινότητας, καθώς και ερευνητών-μελετητών εκτός πανεπιστημιακού χώρου. Η συγκεκριμένη βιβλιοθήκη εξασφαλίζει πρόσβαση σε μεγάλο αριθμό ηλεκτρονικών πηγών πληροφόρησης, όπως βάσεις δεδομένων, περιοδικά και θεματικές πύλες.

Όπως μας είπε η υπεύθυνη της Βιβλιοθήκης κ. Ιφιγένεια Βαρδακώστα, η οποία ανέλαβε να μας ξεναγήσει σε αυτήν, η Υπηρεσία αυτή παρακολουθεί συνεχώς τις εξελίξεις στους τομείς της Βιβλιοθηκονομίας και της Τεχνολογίας, με σκοπό τη βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών και την ανάπτυξη νέων. Για το σκοπό αυτό υπάρχει τακτική αξιολόγηση της ποιότητας των παρεχομένων υπηρεσιών – λογισμικών και υλικοτεχνικών -, για την ομαλή και απρόσκοπτη λειτουργία της Βιβλιοθήκης. Σημαντικό πλεονέκτημά της είναι, ακόμη, η συνεργασία της με άλλες Βιβλιοθήκες, Οργανισμούς και Ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Οι συλλογές της βιβλιοθήκης καλύπτουν κυρίως θέματα διατροφής-διαιτολογίας, οικονομίας,οικολογίας, οικιακής οικονομίας, γεωγραφίας, πληροφορικής, βιολογίας, βιοχημείας, ψυχολογίας και πολλών ακόμα ειδικοτήτων. Το υλικό που διατίθεται αποτελείται από βιβλία, περιοδικά, στατιστικές εκδόσεις, πτυχιακές κα μεταπτυχιακές μελέτες του Χαροκοπείου, διδακτορικές διατριβές, συγγράμματα μελών Δ.Ε.Π., βάσεις δεδομένων, οπτικοακουστικό και πληροφορικό υλικό και πολυμέσα.

Η κ. Βαρδακώστα μας κατατόπισε επίσης για τον τρόπο με τον οποίο γίνεται η συγκέντρωση υλικού και η αξιοποίηση του για τη συγγραφή εργασιών. Όπως τόνισε η ίδια, είναι πολύ σημαντικό να βασίζουμε τις εργασίες μας σε αξιόπιστες πηγές, που πολλές φορές δεν μας προσφέρονται από το Διαδίκτυο, αλλά από χώρους όπως οι Βιβλιοθήκες, όπως αυτή του Χαροκοπείου. Επίσης, μας επεσήμανε ότι είναι απαραίτητη η παράθεση βιβλιογραφίας στο τέλος κάθε εργασίας, σχολικής ή πανεπιστημιακής. Τέλος, μας ενημέρωσε για το ωράριο και τον τρόπο λειτουργίας της Βιβλιοθήκης του Χαροκοπείου.

                                                                                                                     Δέσποινα Ριμπιακόβα, Β3

                             Πληροφορίες για το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο

Το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο πήρε το όνομά του από τον εθνικό ευεργέτη Παναγή Χαροκόπο, ο οποίος οραματίστηκε ένα εκπαιδευτικό ίδρυμα με άριστες κτηριακές υποδομές και εξοπλισμό, σε αρμονία με το φυσικό περιβάλλον, το οποίο θα προσέφερε ό,τι πιο σύγχρονο παρείχε η επιστήμη. 

      Ο Χαροκόπος προσέφερε χρήματα στη Γεωργική Εταιρία για την ίδρυση προτύπου Αγροκηπίου στα Φάρσαλα, καθώς και για τη δημιουργία ετησίων αγροτικών εκθέσεων και διαγωνισμών στη Θεσσαλία. Επίσης, προσέφερε χρήματα στη Βιοτεχνική Εταιρεία (για τη δημιουργία προγράμματος υποτροφιών), όπως και στην Πολυκλινική Αθηνών. Ίδρυσε εργαστήριο απόρων γυναικών και κοριτσιών στην Κεφαλονιά. Κύριο έργο του υπήρξε η ίδρυση της Χαροκοπείου Σχολής, η οποία είχε ως αντικείμενο τη γυναικεία εκπαίδευση στα του οίκου.

   Ο σχεδιασμός και η όλη ανάπτυξη του Χαροκοπείου Πανεπιστημίου έχει στηριχτεί σε διεθνή πρότυπα. Ξεκίνησε να λειτουργεί από το ακαδημαϊκό έτος 1993-94. Τα πρώτα χρόνια της λειτουργίας του διοικήθηκε διαδοχικά από δύο Διοικούσες Επιτροπές. Πρόεδρος της πρώτης Διοικούσας Επιτροπής ήταν η Αθηνά Ζαμάνη-Παπαπέτρου (καθηγήτρια Πανεπιστημίου Αθηνών) και της δεύτερης ο Κων/νος Μπαλής (καθηγητής Γεωπονικού Πανεπιστημίου). Πρώτος πρύτανης ήταν ο Γεώργιος Καραμπατζός ενώ σήμερα είναι ο Ανδρέας Κυριακούσης.

   Το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο διαθέτει τέσσερα προπτυχιακά τμήματα τετραετούς φοίτησης.

·        Το τμήμα Οικιακής Οικονομίας και Οικολογίας, το οποίο ασχολείται με τη μελέτη και την επιστημονική έρευνα που αφορούν στη λειτουργία, οργάνωση και διοίκηση της οικογένειας.

·        Το τμήμα Επιστήμης Διαιτολογίας-Διατροφής, σχετίζεται με την κατάρτιση επιστημών με σκοπό τη βελτίωση της διατροφικής κατάστασης ασθενών, αθλουμένων καθώς και την εκπαίδευση βιομηχανιών τροφίμων.

·        Το τμήμα Γεωγραφίας, έχει σκοπό την καλλιέργεια και την ανάπτυξη της επιστήμης της γεωγραφίας.

·        Το τμήμα Πληροφορικής και Τηλεματικής, δίνει έμφαση στις τηλεματικές εφαρμογές που σχετίζονται με τις δικτυακές τεχνολογίες στους τομείς της εκπαίδευσης, της οικονομίας, της διοίκησης, της υγείας, των μεταφορών και τις κινητές επικοινωνίες.

   Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι το Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο διακρίνεται μεταξύ των άλλων ελληνικών Πανεπιστημίων και για το ερευνητικό του έργο αλλά και για τις διεθνείς συνεργασίες του, ενώ ταυτόχρονα δίνει ιδιαίτερη σημασία στην ιστορία και τον πολιτισμό.

                                                                                         Ζεάκη Αντωνία, Καζιάνη Τζόγια, Γκιώνη Ιωάννα

3) ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΊΟ ΜΑΣ ΤΗΣ κ. ΜΑΡΙΤΑΣ ΓΕΡΑΡΧΑΚΗ, ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΨΥΧΟΛΟΓΟΥ ΤΗΣ "ΑΝΑΣΑΣ" (21/3/2016)

     Τη Δευτέρα 21 Μαρτίου 2016, μετά το ωράριο των μαθημάτων, επισκέφθηκε το σχολείο μας η κ. Μαρίτα Γεραρχάκη, κλινική ψυχολόγος της «ΑΝΑΣΑΣ», η οποία μίλησε στους μαθητές για τις διαταραχές πρόσληψης τροφής. Οι μαθητές πληροφορήθηκαν για τα είδη των ΔΠΤ (ανορεξία, βουλιμία, υπερφαγία), καθώς και για τις αιτίες τους, τις επιπτώσεις τους στην υγεία και τους τρόπους αντιμετώπισής τους. Ενημερώθηκαν επίσης για το έργο της «ΑΝΑΣΑΣ» και συμμετείχαν σε συζήτηση και  δραστηριότητα σχετική με τα θέματα των ΔΠΤ.

Ενημέρωση για τις διαταραχές πρόσληψης τροφής από ψυχολόγο της «ΑΝΑΣΑΣ»

Στο πλαίσιο του Προγράμματος Αγωγής Υγείας με θέμα: «Διατροφή: Ένας τρόπος ζωής» θεωρήσαμε απαραίτητο να μάθουμε περισσότερα για τα προβλήματα που σχετίζονται με τις Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής (ΔΠΤ). Για το σκοπό αυτό, ήρθε να μας ενημερώσει η κ. Μαρίτα Γεραρχάκη, κλινική ψυχολόγος και ιδρυτικό μέλος της «ΑΝΑΣΑΣ», μιας μη κερδοσκοπικής εταιρίας εξειδικευμένης στις ΔΠΤ. Η κ. Γεραρχάκη μας μίλησε για τις πιο συνηθισμένες ΔΠΤ, δηλ. την ψυχογενή ανορεξία, την ψυχογενή βουλιμία και την ψυχαναγκαστική υπερφαγία.

Γενικά, όλες οι διαταραχές πρόσληψης τροφής προέρχονται και χαρακτηρίζονται από ακραία συναισθήματα και σκέψεις, καθώς οι πάσχοντες θέτουν αυστηρά κριτήρια για το σωματικό τους βάρος και μέγεθος. Σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη της διαταραχής διαδραματίζει η ψυχοπαθολογία του ατόμου. Διαγνωστικά κριτήρια των ΔΠΤ είναι η άρνηση της διατήρησης του σωματικού βάρους σύμφωνα με την ηλικία και το ύψος και ο έντονος φόβος για τυχόν αύξησή του. Επίσης, η αδικαιολόγητη επιρροή του βάρους στην αυτοπεποίθηση του ατόμου και η παράλογη ανησυχία γι’ αυτό. Τέλος, για τις γυναίκες διαγνωστικό στοιχείο αποτελεί απουσία έμμηνου ρύσης για τουλάχιστον τρεις συνεχόμενους κύκλους.

Πρώτα εξετάσαμε τη νευρική ανορεξία.Όπως μας είπε η ψυχολόγος, ένα στα εκατό κορίτσια πάσχουν από αυτή την επικίνδυνη ψυχική νόσο, ενώ το 15% των ασθενών πεθαίνει από αυτήν. Η νευρική ανορεξία χαρακτηρίζεται από έντονη απώλεια βάρους, αφού το άτομο σταματάει να τρώει. Ξεκινά από μια απλή δίαιτα, όμως στη συνέχεια ξεφεύγει από τον έλεγχο και γίνεται μορφή εξάρτησης.

Στη συνέχεια, η κ. Γεραρχάκη μας μίλησε για τη βουλιμία, κατά την οποία το άτομο προσπαθεί να σταματήσει να τρώει, αλλά καταλήγει σε υπερφαγικά γεγονότα. Είναι ένας φαύλος κύκλος μεταξύ της υπερφαγίας και του εμετού, ο οποίος δυστυχώς είναι αυτοπροκαλούμενος. Το ποσοστό εδώ είναι 2-5%.

Τελευταία, αλλά όχι λιγότερο σημαντική, διαταραχή είναι η ψυχαναγκαστική υπερφαγία, η οποία εμφανίζεται σε δύο στάδια: αρχικά έχουμε μια περίοδο υπερφαγικών επεισοδίων μέσα σε χρονικό διάστημα μικρότερο των δύο ωρών και στη συνέχεια μια περίοδο άρνησης πρόσληψης τροφής, η οποία ακολουθείται από ένα υπερφαγικό επεισόδιο μεγαλύτερου όμως διαστήματος.

Τα άτομα που πάσχουν από τις παραπάνω διαταραχές πρόληψης τροφής έχουν, εξαιτίας αυτών, και άλλα προβλήματα υγείας. Συνήθως παρουσιάζουν υπερτρίχωση, βραδυκαρδία, υπόταση, ζάλη, αλλαγές στα νύχια, διάφορες καρδιοπάθειες, διαβήτη, υπέρταση και άλλες ασθένειες. Εξαιτίας της έλλειψης τροφής έχουμε επιβράδυνση της λειτουργίας του οργανισμού για εξασφάλιση ενέργειας, με αποτέλεσμα το άτομο να νιώθει αδύναμο και να κρυώνει. Οι ΔΠΤ επηρεάζουν επίσης και τον εγκέφαλο. Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα που προκαλούνται από αυτές είναι η κατάθλιψη, καθώς ο πάσχων βρίσκεται σε κατάσταση διαρκούς δυσαρέσκειας, νεύρων, ενοχής και αηδίας για τον εαυτό του.

Για να κατανοήσουμε καλύτερα αυτές τις διατροφικές διαταραχές, εξετάσαμε τα αίτια που τις δημιουργούν. Σημαντικότεροι παράγοντες είναι αυτοί που σχετίζονται με τα βιολογικά, ψυχολογικά και κοινωνικά χαρακτηριστικά, διότι λόγω αυτών εκδηλώνεται και αναπτύσσεται το πρόβλημα. Σε αυτή την κατηγορία ανήκουν οι κοινωνικοπολιτικοί παράγοντες, όπως οι προκαταλήψεις, τα πρότυπα της κοινωνίας, ο ρόλος και η εμφάνιση της σύγχρονης γυναίκας, οι ενδοοικογενειακοί παράγοντες, δηλαδή τα χαρακτηριστικά των οικογενειών, όπως για παράδειγμα η ύπαρξη ανορεξικών μητέρων, καθώς και οι αναπτυξιακοί παράγοντες, δηλαδή τα ατομικά χαρακτηριστικά. Τέλος, όχι τόσο σημαντικό ρόλο παίζουν οι γενετικοί και ιατρικοί παράγοντες.

Εκτός από τους προαναφερθέντες παράγοντες, υπάρχουν και άλλα αίτια που οδηγούν στην εμφάνιση των ΔΠΤ, όπως είναι η χαμηλή αυτοεκτίμηση, η δυσκολία στην έκφραση των συναισθημάτων, η μοναξιά, το άγχος, ο θυμός. Το συναισθηματικά φορτισμένο οικογενειακό περιβάλλον, το ιστορικό σωματικής ή σεξουαλικής κακοποίησης και το ιστορικό χλευασμού συντελούν στην ταχύτερη επιδείνωση των διαταραχών αυτών.

Το πιο σοκαριστικό από όλα όσα μας είπε η κ. Γεραρχάκη ήταν ο τρόπος που σκέφτονται τα άτομα που πάσχουν από τις διαταραχές αυτές. Επειδή οι ΔΠΤ αποτελούν σύνθετες ψυχικές παθήσεις που απορρέουν, όπως είδαμε, από ένα συνδυασμό μακροχρόνιων συμπεριφορικών, συναισθηματικών, ψυχολογικών, διαπροσωπικών και κοινωνικών παραγόντων, είναι εύλογο τα άτομα να προσπαθούν να σχηματίσουν ένα τείχος προστασίας μέσω αυτής της διατροφικής συμπεριφοράς. Για τα άτομα αυτά, στην αρχή οι ΔΠΤ είναι ένας τρόπος να ελέγξουν το ανεξέλεγκτο περιβάλλον τους. Νομίζουν ότι, αν ελέγξουν το φαγητό τους, τότε θα έχουν μια πιο σταθερή ψυχολογική κατάσταση. Αποφεύγουν τη βιολογική ωριμότητα του σώματός τους και διακατέχονται από μια μανία για το αδύνατο. Βαδίζουν στα όρια της παράνοιας και διαστρεβλώνουν την πραγματικότητα. Καταφεύγουν σε έντονη γυμναστική και επικίνδυνη δίαιτα και αποφεύγουν να τρώνε μαζί με άλλους ανθρώπους. Τα πάντα περιστρέφονται γύρω από το φαγητό και την εξωτερική τους εμφάνιση.

Ωστόσο, υπάρχουν τρόποι αντιμετώπισης και η θεραπεία είναι εφικτή, ανάλογα και με το χρόνο διάγνωσης. Οργανισμοί όπως η «ΑΝΑΣΑ» - η οποία αποτελεί μία μη κερδοσκοπική εταιρεία για την ενίσχυση και τη θεραπεία ατόμων με διατροφικές διαταραχές -, μπορούν να βοηθήσουν τους ανθρώπους αυτούς μέσα από την ψυχοθεραπεία, τη διαιτητική συμβουλευτική και την ψυχοεκπαίδευση. Συγκεκριμένα, η «ΑΝΑΣΑ» έχει ως στόχο την ενημέρωση και αφύπνιση του κοινού μέσα από διάφορα προγράμματα πρόληψης. Ταυτόχρονα, παρέχει υπηρεσίες υποστήριξης, όπως δωρεάν διάγνωση και θεραπεία ασθενών με ΔΠΤ.

Τέλος, η κ. Γεραρχάκη μας βοήθησε να συνειδητοποιήσουμε ότι οι ΔΠΤ αφορούν όλους μας και ότι, όσο νωρίτερα αποδεχτούμε το πρόβλημα που τυχόν υπάρξει, τόσο καλύτερα θα μπορέσουμε να θεραπευτούμε. Αρκεί να δούμε το πρόβλημα «κατάματα» και να αναζητήσουμε βοήθεια από τους ειδικούς!

         Δέσποινα Ριμπιακόβα, Β3

 

Ενημέρωση από την "ΑΝΑΣΑ" για τις Διαταραχές Πρόσληψης Τροφής

           
        Στο πλαίσιο του προγράμματος Αγωγής Υγείας με θέμα: «Διατροφή: Ένας τρόπος ζωής», επισκέφθηκε το σχολείο μας η κλινική ψυχολόγος κ. Μαρίτα Γεραρχάκη, με σκοπό να μας ενημερώσει για τις διαταραχές πρόσληψης τροφής (ΔΠΤ). Οι διαταραχές αυτές αφορούν την ακραία ψυχολογική ανάγκη και την εμμονή που οι παθόντες έχουν με την τροφή και κύρια είδη τους είναι η ανορεξία, η βουλιμία και η υπερφαγία.

            Στην ανορεξία, οι ασθενείς αρνούνται να διατηρήσουν ένα ορισμένο σωματικό βάρος κι έχουν τον έντονο φόβο της πρόσληψης αυτού. Τις περισσότερες φορές έχουν τη πεποίθηση ότι είναι υπέρβαροι και προσπαθούν να χάσουν κιλά που λανθασμένα θεωρούν περιττά. Οι επιπτώσεις της ανορεξίας μπορεί να είναι ζάλη, αρρυθμίες, εκνευρισμός, κατάθλιψη, μυοπάθεια, ατροφία εγκεφάλου, κούραση, αδυναμία, και πολλές φορές οδηγεί σε αυτοκτονίες. Έχει το μεγαλύτερο ποσοστό θνησιμότητας ανάμεσα στις ψυχασθένειες, μιας και το 15% των ατόμων που έχουν ανορεξία πεθαίνουν, και επίσης μια στις δέκα έφηβες αναπτύσσει την ψυχασθένεια αυτή.

            Η βουλιμία είναι πρακτικά η υπερβολική κατανάλωση φαγητού (υπερφαγία) ακολουθούμενη από αυτοπροκαλούμενο εμετό, με σκοπό την απώλεια των κιλών που αποκτήθηκαν κατά τη κατανάλωσή του. Οι πάσχοντες δεν έχουν τον έλεγχο του τι καταναλώνουν, και έχουν υπερβολική εμμονή με την εμφάνισή τους, όπως και στην ανορεξία. Δύο με πέντε στις 100 έφηβες κοπέλες αναπτύσσουν βουλιμία. Τα βουλιμικά άτομα έχουν συνήθως γαστρεντερικά προβλήματα και απώλεια ηλεκτρολυτών λόγω του εμετού που προκαλούν στον εαυτό τους, και η έλλειψη των ηλεκτρολυτών μπορεί να οδηγήσει σε αφυδάτωση και τελικά σε θάνατο.

            Στην υπερφαγία, όπως και στη βουλιμία, λαμβάνονται υπερβολικές ποσότητες τροφής χωρίς έλεγχο και ανά τακτά διαστήματα. Συνδέεται στενά με τη παχυσαρκία και χαρακτηρίζεται με αηδία του πάσχοντος προς τον ίδιο του τον εαυτό. Μπορεί να οδηγήσει σε καρδιοπάθεια, διαβήτη και υπέρταση.

            Τα αίτια όλων αυτών των ΔΠΤ, δεν είναι ξεκάθαρα, μιας και αυτά είναι πολυσύνθετες νόσοι, με πολλούς διαφορετικούς παράγοντες να τα καθορίζουν. Κυρίως παίζουν ρόλο όμως, το ενδοοικογενειακό περιβάλλον, κοινωνικοπολιτισμικοί παράγοντες και γενετικοί και ιατρικοί παράγοντες.

 Τα άτομα που πάσχουν από κάποιο ΔΠΤ, έχουν συνήθως χαμηλή αυτοεκτίμηση, άγχος, κατάθλιψη και χρησιμοποιούν το φαγητό για να αντιμετωπίσουν μια δύσκολη προσωπική κατάσταση που δε μπορούν να αντιμετωπίσουν

            Στο τέλος της ενημέρωσης αυτής, η κυρία Γεραρχάκη μας μίλησε για την Ανάσα, μια μη κυβερνητική και μη κερδοσκοπική οργάνωση με ρόλο την ενημέρωση, τη πρόληψη και τη θεραπεία των ΔΠΤ, με μια εξειδικευμένη ομάδα επιστημόνων που πραγματοποιεί έρευνες για την απόκτηση νέων γνώσεων για την αντιμετώπιση των ΔΠΤ και παρέχει βοήθεια μέσω ψυχοθεραπείας σε άτομα που πάσχουν από τέτοιες ασθένειες.

                                                                                                                                     Λεονάρντο Ντ’ Άντζελο